(1843–1925)

W styczniu 2005 roku stwierdzeniem autentyczności cudu za wstawiennictwem Sługi Bożego ks. Leona Dehona zakończyły się wszystkie etapy jego procesu beatyfikacyjnego. W ten sposób została otwarta droga do wyniesienia na ołtarze Założyciela Zgromadzenia Księży Najświętszego Serca Jezusowego. Był kapłanem zaangażowanym całym sercem w sprawy Kościoła i świata. Z jego głębokiego życia duchowego wypływał zapał apostolski i niestrudzone głoszenie społecznej nauki Kościoła zarówno wśród przedsiębiorców, jak i robotników. Zapoznając się z tą niezwykłą postacią, można zrozumieć, że także dzisiaj konieczne jest głoszenie orędzia Bożej miłości, jedynej siły zdolnej przemienić świat.

Ksiądz Leon Dehon urodził się we Francji w La Capelle, był najpierw kapłanem diecezjalnym, działaczem społecznym, pisarzem, prekursorem duszpasterstwa przedsiębiorców, od 1878 roku założycielem i dożywotnim przełożonym generalnym Zgromadzenia Księży Sercanów. Zmarł w Brukseli, a jego grób znajduje się w kościele w Saint-Quentin w północnej Francji.

Po studiach prawniczych na Sorbonie i doktoracie z prawa cywilnego (1864) wstąpił w 1865 roku do seminarium francuskiego w Rzymie, gdzie po studiach teologicznych przyjął w 1868 roku świecenia kapłańskie i uzyskał doktorat z filozofii, teologii i prawa kanonicznego. Od roku 1871, jako wikary w Saint-Quentin, rozwijał działalność społeczną. W 1873 roku założył tzw. patronat św. Józefa dla młodzieży, zorganizował Koło Studiów Społecznych dla studentów i Koło Robotnicze dla młodzieży oraz prowadził dla nich kursy ekonomii społecznej. Akcentując moralne przyczyny zła społecznego, starał się jednocześnie nakłonić przedsiębiorców do wprowadzenia zmian w funkcjonowaniu przedsiębiorstw, które służyłyby poprawie losu robotników. W swoim dzienniku w 1876 roku zanotował: „Rozpocząłem także spotkania z przedsiębiorcami [trwały do 1881], które odbywały się co dwa tygodnie. Mówiliśmy o zadaniach przedsiębiorców. Zgromadziłem ich dwunastu. Wielu z nich poprawiło warunki w swych fabrykach”. Przyczynił się do zniesienia pracy w niedzielę w małych przedsiębiorstwach. Działał też w Kołach Robotniczych Alberta de Muna (Oeuvres des Cercles). W kwestii robotniczej podzielał poglądy szkoły w Liege, opowiadającej się za pełnoprawną ingerencją państwową w życie gospodarcze. W 1874 roku został dyrektorem Bureau Diocésain des Oeuvres w Soissons, gdzie założył Oratorium Diecezjalne dla pogłębienia życia duchowego kapłanów i ich społecznego dokształcenia. W latach 1889–1903 wydawał w Saint-Quentin miesięcznik „Le Regne du Sacré-Coeur dans les âmes et les sociétés”, w którym zamieszczał artykuły o problematyce społecznej. Pod wpływem skierowanej w 1892 roku do Francuzów encykliki papieża Leona XIII Au milieu des sollicitudes przeszedł z pozycji monarchistycznych na republikańskie. Zaprzyjaźniwszy się z francuskim przedsiębiorcą Léonem Harmelem, związał się z Chrześcijańską Demokracją i działał w organizowanych przez nią kongresach robotniczych.

Przyjaźń z L. Harmelem okazała się bardzo ważnym faktem w życiu ks. Dehona. Zaowocowała ona m.in. organizowaniem letnich społecznych spotkań seminarzystów w fabryce Harmela w Val-des-Bois (1887–1901), formowaniem postaw wielu przedsiębiorców i księży oraz objęciem funkcji kapelanów tej fabryki przez Księży Sercanów. Dzięki współpracy z tym wybitnym przedsiębiorcą ks. Dehon doszedł do wniosku, iż każdy kapłan powinien wziąć „rękę przedsiębiorcy i wsunąć ją w rękę robotnika, starając się razem w trójkę, w duchu chrześcijańskiej miłości realizować słuszne, wszystkie doczesne i wieczne aspiracje”.

Ksiądz Dehon jest współautorem Manuel social chrétien opublikowanego w 1895 roku i przetłumaczonego m.in. na język włoski, hiszpański i węgierski. Podręcznik ten, wykorzystywany w wielu seminariach duchownych aż do 1910 roku, stanowił komentarz do słynnej encykliki społecznej Leona XIII Rerum novarum. Ksiądz Dehon był też jednym z inspiratorów tygodni społecznych.

Założywszy w 1877 roku kolegium św. Jana w Saint-Quentin, złożył w 1878 roku śluby zakonne i został mistrzem nowicjuszy, a w 1886 roku dożywotnio generalnym przełożonym Sercanów. Dla założonego przez siebie zgromadzenia zakonnego zredagował konstytucje i nadał mu charakter misyjny. Zasadniczym rysem duchowości Dehona było całkowite oddanie się Sercu Jezusa w duchu miłości i wynagrodzenia za grzechy ludzkie.

Ksiądz Dehon piętnował w L’usure au temps présent (1895) lichwę banków kredytowych i operacji giełdowych, uważając ją za główne źródło nędzy robotników; w Directions pontificales politiques et sociales (1897), omawiając wskazania Leona XIII dotyczące życia politycznego i ekonomicznego, opowiedział się za republikańską formą rządów we Francji i Chrześcijańską Demokracją; w Catéchisme social (1898) popularyzował katolicką naukę społeczną; zbiorem konferencji wygłoszonych w Rzymie w latach 1897–1900 na aktualne tematy społeczne jest La rénovation sociale chrétienne (1900).

Proces beatyfikacyjny L. Dehona wszczęto w 1960 roku. Jan Paweł II zadecydował, że beatyfikacja nastąpi 23 kwietnia 2005 roku. Po śmierci Jana Pawła II 2 kwietnia 2005 roku papież Benedykt XVI odłożył beatyfikację Sługi Bożego ks. Dehona na czas nieokreślony.

Bibliografia: Mirosław Daniluk SCJ, Dehon Léon, w: Encyklopedia Katolicka KUL, t. III, kol. 1098–1099.

Giuseppe Manzoni SCJ, Leon Dehon. Człowiek o wielkim sercu, Kraków 1991, s. 314.

Karol Klauza, Ksiądz Leon Dehon. Założyciel Zgromadzenia Księży Sercanów (szkic biograficzny), „Talent” nr 1–4(10–13) 2004.

Autor: ks. Grzegorz Piątek SCJ